Deze blogpost is een opinie, en vertegenwoordigt niet noodzakelijk de mening van het kantoor.
Ik onderbreek niet graag mijn vakantie. Ik ben er namelijk perfect in geslaagd om hier in Oman tien dagen geen Belgische ergernissen te ontmoeten. Tot ik deze avond (we lopen hier ruim drie uur vooruit) geconfronteerd word met de nieuwste lynchhype in België: ontmasker de BMW-chauffeur.
Toegegeven, ik loop niet hoog op met BMW-rijders. Stereotypen bestaan er met reden. Zo ook in dit filmpje blijkbaar, waar de chauffeur gezellig twijfelt tussen het gaspedaal en de rempedaal. Misschien was de “L” eraf gevallen.
De populaire nieuwsmedia springen graag op de kar, en eisen via gretige titels de aandacht van het publiek op. Plaatst dan niemand de nodige kanttekeningen?
Massahysterie
De algemene hysterie neemt een begin wanneer de chauffeur van de bestelwagen, een zekere Chris Verhaegen (gebombardeerd tot slachtoffer), het filmpje van zijn ‘dashcam’ online zwiert. Met verkeerde datum, en goed in geknipt. Geen haan die kraait. Chris ziet er blijkbaar ook niet veel graten in dat de plaat wel erg herkenbaar in beeld wordt gebracht. Hij zal de dader vinden, en het recht zal zegevieren:
Serge Vanlandewijck Zijn nummerplaat is goe leesbaar , filmpke naar de flikken brengen , ze zullen rap aan zen deur staan.
8 uur geleden
Chris Verhaegen ja Serge Ik ben dit wel van plan, eerst eens kijken hoever ik op Facebook geraak
7 uur geleden · 1
Kim Van de Velde en oh ironie, dan kan hij u aanklagen voor schending van ZIJN privacy…toch leuk hé…
7 uur geleden
Chris Verhaegen da zou nu eens het minste van mijn zorgen zijn
7 uur geleden · 1
Elke Vanhelmont Waarom ga je via fb is niet naar politie leuven en vraag zo meer info, of vraag of ze het filmpje is bekijken om je te laten weten wat je kan doen?
6 uur geleden · 1
Peter Peetermans filmpje laten zien aan politie,ze zullen hem wel zoeken.
6 uur geleden
Chris Verhaegen moet hem niet laten zoeken,ben al te weten gekomen dat dit een juwilier uit Hasselt is!!
6 uur geleden · 1
Zeer juist, Chris. Die politie, dat is enkel voor als sociale media faalt.
15 minutes of fame
Die vijftien minuten roem, waar onze Chris toch een beetje naar op zoek lijkt te zijn, gaan hem mogelijks wel wat kosten. Zo heb je de WVP (ofwel de Wet Verwerking Persoonsgegevens). En die is in België niet mals, daar kan Twitter-licht Jo Caudron nog van mee spreken. Artikel 1 van de Privacywet is duidelijk:
§ 1. Voor de toepassing van deze wet wordt onder “persoonsgegevens” iedere informatie betreffende een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke persoon verstaan, hierna “betrokkene” genoemd; als identificeerbaar wordt beschouwd een persoon die direct of indirect kan worden geïdentificeerd, met name aan de hand van een identificatienummer of van één of meer specifieke elementen die kenmerkend zijn voor zijn of haar fysieke, fysiologische, psychische, economische, culturele of sociale identiteit.
Een nummerplaat is een identificeerbaar gegeven. Verwerken is enkel toegelaten onder de volgende gevallen (scrollen maar),
Art. 5. Persoonsgegevens mogen slechts verwerkt worden in één van de volgende gevallen :
a) wanneer de betrokkene daarvoor zijn ondubbelzinnige toestemming heeft verleend;
b) wanneer de verwerking noodzakelijk is voor de uitvoering van een overeenkomst waarbij de betrokkene partij is of voor de uitvoering van maatregelen die aan het sluiten van die overeenkomst voorafgaan en die op verzoek van de betrokkene zijn genomen;
c) wanneer de verwerking noodzakelijk is om een verplichting na te komen waaraan de verantwoordelijke voor de verwerking is onderworpen door of krachtens een wet, een decreet of een ordonnantie;
d) wanneer de verwerking noodzakelijk is ter vrijwaring van een vitaal belang van de betrokkene;
e) wanneer de verwerking noodzakelijk is voor de vervulling van een taak van openbaar belang of die deel uitmaakt van de uitoefening van het openbaar gezag, die is opgedragen aan de verantwoordelijke voor de verwerking of aan de derde aan wie de gegevens worden verstrekt;
f) wanneer de verwerking noodzakelijk is voor de behartiging van het gerechtvaardigde belang van de verantwoordelijke voor de verwerking of van de derde aan wie de gegevens worden verstrekt, mits het belang of de fundamentele rechten en vrijheden van de betrokkene die aanspraak maakt op bescherming uit hoofde van deze wet, niet zwaarder doorwegen.
Zoals je ziet kan je, mits een ruime creatieve interpretatie (hetgeen zal afhangen van het Openbaar Ministerie), de verwerking er toch enigszins induwen. Maar dan zou het een verwerking moeten zijn door de bevoegde politionele diensten, en niet door een burger, wat ons naadloos tot onze conclusie brengt.
Je hebt vanzelfsprekend nog de bepalingen rond de aanranding van eer en goede naam, dewelke in de Strafwet zijn opgenomen. Vooral interessant is dat door het publiek plaatsen van het filmpje de volledige naam en handelszaak van de eigenaar van de wagen is gepubliceerd. Er is echter reden om aan te nemen dat niet de man zelf, maar wel de zoon de wagen bestuurde. De reputatieschade, zowel moreel als economisch, die een dergelijke publieke lynchpartij met zich meebrengt, is vaak niet min.
Het leven is een kleuterklas
Ik zit vertwijfeld aan mijn toetsenbord hier in het verre Muscat, waar iedereen zo gezellig sterke koffie en slechte Kip-Tandoori naar binnen werkt. Claxonneren, dat doen ze hier weleens als je je misdraagt in je huurwagen op de Omaanse weg. Vervelende toerist, denken ze dan wellicht. Maar een filmpje online plaatsen, dat zie ik hier nog niet onmiddellijk gebeuren.
Sociale media, een paar heethoofden en een verknipt filmpje. Meer heb je niet nodig om de media even te domineren. Aan de ene kant roepen we met z’n allen om meer privacy, betere bescherming, ‘het recht om vergeten te worden‘. Aan de andere kant blijven we er maar genoegen in scheppen om met zijn allen te veroordelen, te oordelen zonder het volledige verhaal te kennen. We demonstreren en reageren online, digitaal en vooral samen, zonder remming en honger naar duiding.
Enkelen zullen deze evolutie van ‘filmpjes-plaatsen’ uitroepen als een overwinning van de massa. Het is eerder een overwinning van de dwaasheid, gevolgd door een klacht van een moegetergde BMW-rijder die zijn naam en zaak gebroken ziet. Ieder zijn interpretatie, nietwaar.
Deze juridische column werd geschreven door Matthias Dobbelaere, partner bij deJuristen.
