In de meeste Europese landen is het zo dat het auteursrecht vervalt 70 jaar na de dood van de auteur. Van zodra dit het geval is komt het auteursrechtelijk beschermd werk dus in het “publiek domein”, dit betekent dat het vrij door iedereen gebruikt mag worden. In januari 2016 zal het 70 jaar geleden zijn dat Anne Frank overleden is, dat betekent dus dat haar wereldberoemde dagboek publiek domein zal worden. Of niet?
Op dit moment worden de auteursrechten op Anne Frank’s boek beheerd door de Anne Frank Foundation, een organisatie die werd opgericht door haar vader Otto Frank. De organisatie int alle rechten die komen uit de verkoop van ’s werelds beroemdste dagboek, en doet hiermee regelmatig schenkingen aan verschillende goede doelen. Hoeveel het dagboek op vandaag nog opbrengt is onduidelijk, maar de voorbije jaren werd wel telkens rond de anderhalve miljoen dollar weggeschonken, zo weet New York Times.
Indien het auteursrecht op het dagboek van Anne Frank zou vervallen, zou dit dus betekenen dat de Anne Frank Foundation zou worden drooggelegd, de uitgevers die het boek publiceren, zouden niet langer inkomsten hoeven door te storten naar de Foundation. Dat zien de bestuurders van de AFF natuurlijk liever niet gebeuren, daarom hebben ze samen met hun juridische raadgevers een nieuwe strategie uitgekiend om het verval van het boek in het publiek domein te omzeilen. Zo argumenteert het AFF nu dat Otto Frank mede-auteur was van het dagboek van zijn dochter. Het is algemeen geweten dat Otto Frank inderdaad hier en daar heeft verbeterd, en een beetje geknipt en geplakt in de teksten, maar dat hij effectief een intellectuele inbreng heeft gehad valt sterk te betwijfelen.
In elk geval, Otto Frank stierf pas in 1980, dat zou dus betekenen dat de auteursrechten pas in 2050 zouden komen te vervallen, en de AFF nog een aantal jaren rechten kan innen. En dat is niet naar de zin van het Anne Frank House, de organisatie die instaat voor de uitbating van het – tja – Anne Frank huis in Amsterdam. Deze organisatie, die volledig losstaat van de Foundation opgericht door Otto Frank, heeft in het verleden reeds meerdere juridische geschillen gehad met de Anne Frank Foundation. Nu is het zo dat Anne Frank House al 5 jaar bezig is met de ontwikkeling van een herwerkte, digitale en interactieve versie van het dagboek. Deze versie is nu bijna klaar, de organisatie wachtte op het vervallen van de auteursrechten om de publicatie effectief op haar website beschikbaar te maken.
Het ziet er dus naar uit dat er een interessant juridisch robbertje gevochten zal worden tussen Anne Frank Foundation en Anne Frank House. Wij betwijfelen of de tactiek die de Foundation wil aanwenden voldoende sterk is, en vrezen voor hen dat het auteursrecht inderdaad zal vervallen. De nabije toekomst zal raad brengen.
Deze bijdrage werd geschreven door Karel-Jan Vercruysse, partner bij deJuristen.
