Deze blogpost is een opinie, en vertegenwoordigt niet noodzakelijk de mening van het kantoor.
De Belgische politie ontdekt crowdsourcing. Het heeft een tijdje geduurd, maar nu is ook de BIVV helemaal weer mee. Burgers, al dan niet behept met een lichte frustratie, kunnen een eigen flitslocatie voorstellen op de site http://ikflitsmee.be.
Hardrijden is zonder meer een probleem. Het identificeren van gevaarlijke plekken is, hoewel een essentiële taak van de politiediensten, zelfs een waardevol initiatief. Enkele kanttekeningen.
Klikmaatschappij
Mijn haren komen recht van elk initiatief dat ruikt naar een verdere stimulans voor onze klikmaatschappij. Dat burgers betrokken worden in kennisinzameling is op zich niets mis mee. Dat ze daarentegen gestimuleerd worden om andere burgers te laten flitsen of beboeten, is weer een helemaal andere toon die gezet wordt.
Zo kan je lezen op de, goed verstopte, FAQ (of veelgestelde vragen):
Zal ik geïdentificeerd kunnen worden als ik een mogelijke flitslocatie doorgeef?
Enkel de politiezones zullen over je gegevens beschikken. Ze kunnen deze gegevens eventueel gebruiken om je feedback te geven over hun operatie (wat niet systematisch zal gebeuren), of om zelfs je uit te nodigen op de voorgestelde flitscontrole.
Nu mag je mij gerust oogkleppen verwijten, maar ik zie werkelijk niet in welke toegevoegde waarde het heeft om een burger uit te nodigen op zijn voorgestelde locatie, en hem te laten ‘meegenieten’ van het aantal boetes dat die actie heeft opgeleverd. Veiligheid in het verkeer mag dan een topprioriteit zijn, het is en blijft een taak van de politiedienst. Niet van de gretige, gefrustreerde burger.
Waar is die privacy statement gebleven?
Van een professionele overheidsdienst mag je verwachten dat ze zich conformeert aan de geldende regels. Vreemd, want nergens op de website zijn er juridische richtlijnen of garanties terug te vinden. Wanneer het gaat om algemene voorwaarden of disclaimers kan je dat nog eenvoudig vergeven. Maar een bij wet verplichte ‘Privacy Statement’ of privacyverklaring is bij inzameling van identiteitsgegevens een gewichtige wettelijke verplichting.
Zo vraagt de website achter je Voornaam, Familienaam en je e-mailadres. Op basis daarvan krijgen de politiediensten makkelijk toegang in je eigen dossier, met daarin natuurlijk een pak meer identiteitsgegevens verwerkt. Het is zelfs mogelijk om via de API van Facebook in te loggen. Ook daar vereist de wet – en de sociale netwerksite – melding van een aparte privacyverklaring.
Je hebt altijd het recht om te weten welke gegevens er verwerkt worden, voor welke duurtijd (blijft de database enkele weken bestaan, of enkele jaren?), wat er precies mee gaat gebeuren (dient de database enkel voor een langdurige inschatting van gevaarlijke locaties, of krijgen we straks ook promotionele nieuwsbrieven van het BIVV?). Je hebt bovendien het recht om ten allen tijde je gegevens aan te passen of te laten verwijderen, en hierbij dient een duidelijk contactadres te worden meegegeven.
Een voorbeeld van zo’n wettelijk verplichte privacy statement dewelke we recent opmaakten kan je hier terugvinden. Merk ook op dat het nergens duidelijk wie de gegevens uiteindelijk zal verwerken, de BIVV, de federale politie, of de lokale politiezone?
Conclusie
We mogen blij zijn dat de overheidsdiensten eindelijk hun weg in de digitale crowdsourcing hebben gevonden. Op zich bovendien een prima initiatief, al is de toon, tenminste naar mijn bescheiden opinie, opnieuw verkeerd gezet. Het lijkt eerder op een kliksite, dan op wat het zou moeten zijn: een constructief platform waarbij gevaarlijke situaties en locaties in kaart worden gebracht, waarvan uiteindelijk de verkeersveiligheid (en niet zozeer het boetefonds) beter van moet worden. Het feit dat burgers zelfs uitgenodigd kunnen worden bij een controle, is een stap te ver.
Bovendien mag je verwachten van een overheidsinstantie dat zij de regels, ook in de digitale wereld, nauwgezet volgt. Als commerciële bedrijven op de vingers worden getikt wanneer zij zich niet conformeren aan de strenge privacyregels, dan geldt diezelfde tik voor publieke organen. Bij deze, BIVV, de eerste boete is voor jullie.
Deze juridische opinie werd geschreven door Matthias Dobbelaere, partner bij deJuristen.
Deze opinie werd ook gepubliceerd in De Morgen (auteur Stefan Grommen).
